เพราะเหตุผลที่เราใช้ มันเกิดจากข้อมูล “ณ ขณะนั้น” ตอนที่จำเป็นต้องตัดสินใจ ตอนที่สถานการณ์อยู่ตรงหน้า ถ้าเหตุผลตอนนี้ถูกต้อง ต่อให้สถานการณ์ในระยะต่อไป (ซึ่งอาจะกินเวลาแค่ครึ่งวัน) มันไม่ใช่แบบที่เราคิด ก็ไม่ต้องเสียใจ

ซึ่งการรีบขาย แล้วผิดทาง อาจจะเรียกได้ว่าเป็น Type I Error คือคิดว่าจะแย่แล้วกลับไม่แย่ ซึ่งตรงข้ามกับ Type II Error คือ คิดว่าไม่แย่หรอก แต่เอาจริง ๆ กลับเยินมาก … ซึ่งตัวอย่าง Type II Error ที่เจ็บแสบสุด คือตอนวิกฤติต้มยำกุ้ง หรือวิกฤติแฮมเบอร์เกอร์ ที่ผู้คนจำนวนมาก ยังชิว คิดว่าไม่มีอะไร แต่สุดท้าย ตลาดหุ้นทั่วโลก ลบเยิน กว่า 50% (เป็นอย่างน้อย)

แต่จริง ๆ จะเรียกว่าเป็น Error ก็ไม่ถูกซะทีเดียว เพราะทั้ง Type I/II Error ในขณะที่ตัดสินใจนั้น มีข้อเท็จจริงเกิดขึ้นแล้ว แค่เรายังไม่รู้ .. ส่วนการลงทุน เรายังไม่รู้อนาคตล่วงหน้า จึงว่ากันที่ปัจจุบัน

ดังนั้น ถ้าเรามีเหตุผลสมบูรณ์ดีในการขาย แต่ผ่านไปกลายเป็นผิดทาง แล้วมีใครมาเรียกว่าเราพวก Panic สามารถตอบกลับไปสวย ๆ ได้เลยว่า “ขอบคุณมาก ท่านนักวิเคราะห์หลังเกมส์” ซึ่งนักวิเคราะห์หลังเกมส์จะไม่เคยผิด เพราะเอาเรื่องที่เกิดแล้วมาอธิบาย แต่เขาก็จะลืมไปเหมือนกัน ว่าคุณค่าจะน้อย เนื่องจากไม่ได้ช่วยการตัดสินใจเฉพาะหน้าสักเท่าไร เว้นแต่จะเก็บเป็นสถิติย้อนหลังระยะยาว แล้วเอามาช่วยคำนวณการตัดสินใจครั้งถัดไป

ป.ล. แรงบันดาลใจของบทความนี้เกิดจากการที่เมื่อวานตลาดดิ่ง เพราะทรัมป์นำโด่ง แต่แล้วก็เด้งกลับขึ้นมาหลังจากที่ทรัมป์เริ่มเผยนโยบาย ซึ่งไม่ได้กระทบเศรษฐกิจรุนแรงเหมือนตอนที่หาเสียงไว้ (ตบหลังแล้วมาลูบหัว) แล้วก็มีคนออกมาบอกว่า “โอว พวก Panic เยอะเลย” (ซึ่งเยอะเลยนั้นหมายถึงนักลงทุน “ทั่วโลก”)

ป.ล. เมื่อวานส่วนตัวไม่ได้ขายจ้า