Elon Musk รับเชิญไปให้สัมภาษณ์ยาว 40 นาทีในงาน TED2017 ซึ่งจัดไปเมื่อปลายเดือนเมษายน 2560 ที่ผ่านมา และก็โชคดีที่ผมได้ร่วมแปลและตรวจทาน TED Talk นี้ (ที่บอกว่าโชคดีเพราะเป็นคนเริ่มจับมาแปล จากนั้นก็ส่งต่อให้เพื่อนนักแปลไปช่วยต่อ แล้วก็ได้กลับมาตรวจทานด้วย)

ปัจจุบันทาง TED Global ได้เผยแพร่ Talk นี้ในฉบับบรรยายไทยขึ่้นเว็บไซต์แล้ว จึงขอสรุปประเด็นที่น่าสนใจมาให้อ่านกัน แต่กระนั้น ก็แนะนำให้ดู Talk ตัวเต็ม ซึ่งรับรองว่าสนุกได้สาระและบันดาลใจตลอดทาง

1. The Boring Company

บริษัทใหม่ของ Elon ที่ชื่อ “Boring” (ซึ่งแปลว่าการขุดท่อ) ได้เริ่มโครงการก่อสร้างระบบขนส่งทางท่อใต้ดิน (ซึ่งไม่ใช่ Hyperloop นะครับ อันนั้นอยู่บนดิน) ที่ลอสแองเจลิส โดยจะเป็นเครือข่ายอุโมงค์ 3 มิติ เชื่อมต่อทางเข้าออกของอุโมงค์ เข้ากับระบบจราจรของเมือง โดยการมีลิฟท์ขึ้นลง มีรถลากเลื่อนอยู่บนลิฟท์ สามารถใช้งานได้ที่ความเร็ว 200 กิโลเมตรต่อชั่วโมง

แต่ต้นทุนการขุดอุโมงค์ใต้ดินในวิธีดั้งเดิมก็ยังแพงอยู่มาก ประมาณ 1 พันล้านเหรียญต่อ 1 ไมล์ Elon จึงคิดหลักการในการทำให้ต้นทุนการขุดลดลงได้ 8-10 เท่า

สิ่งแรก คือลดขนาดของอุโมงค์ให้เหลือครึ่งหนึ่งหรือน้อยกว่า ซึ่งปกติอุโมงค์รถยนต์จะมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 26 หรือ 28 ฟุต เพื่อเผื่อที่สำหรับการชน และรถฉุกเฉิน และระบบระบายอากาศ แต่ถ้าลดขนาดอุโมงค์ลงมาที่ 12 ฟุต ซึ่งเพียงพอสำหรับรางเลื่อนไฟฟ้า จะสามารถลดเส้นผ่านศูนย์กลางลงได้ครึ่งหนึ่ง และลดพื้นที่หน้าตัดลงได้ 4 เท่า ราคาของอุโมงค์แปลผันตรงกับพื้นที่หน้าตัด เท่ากับว่าเรามาได้ครึ่งทางแล้ว สำหรับการลดต้นทุนที่ตั้งใจไว้

สิ่งที่สอง โดยปกติแล้วเครื่องขุดอุโมงค์ จะทำงานครึ่งหนึ่งของเวลาก่อสร้างทั้งหมด และใช้เวลาที่เหลือสำหรับการเสริมความแข็งแรงของผนังอุโมงค์ ดังนั้นถ้าออกแบบเครื่องที่สามารถขุดและเสริมความแข็งแรงผนังได้พร้อมกัน จะทำให้งานเดินหน้าเร็วขึ้นอีกเท่าตัว เมื่อรวมกับการลดพื้นที่หน้าตัด ก็จะทำให้กลายเป็น 8 เท่าตัว

สิ่งที่สาม เครื่องมือขุดยังห่างจากขีดสามารถสูงสุด เราสามารถเพิ่มพลังให้เครื่องขุดได้อีกมาก อย่างน้อยอีกเท่าตัว และอาจถึง 4-5 เท่าเมื่อพัฒนาสูงสุด

2. พัฒนาการของ Tesla

ภายในสิ้นปี 2560 นี้ รถยนต์ Tesla จะสามารถเดินทางด้วยตัวเองจากลานจอดที่เมืองหนึ่งไปถึงลานจอดอีกเมืองหนึึ่งได้ โดยที่เจ้าของไม่ต้องแตะระบบควบคุมเลยตลอดเส้นทาง

และภายใน 2 ปีัข้างหน้า  น่าจะสามารถนอนหลับบนรถ โดยไม่ต้องจับพวงมาลัยเลย และถึีงที่หมายได้อย่างปลอดภัย แต่สิ่งที่ยากไม่ใช่การที่จะทำให้มันใช้งานได้ด้วยความถูกต้อง 99.9 % เพราะว่า ถ้ายังมีการชนเกิดขึ้น 1 ใน 1000 คุณก็ยังไม่สบายใจที่จะนอนหลับได้ภายใต้ระบบอัตโนมัติ

ระบบอัตโนมัตินั้น อย่างน้อยจะช่วยลดการชน ยกเว้นในบางสถานการณ์ที่เกิดได้น้อยมาก สิ่งที่ดีเกี่ยวกับความปลอดภัยของรถยนต์ คือมันเป็นเรื่องของความเป็นไปได้  มันมีบางทีที่คนอยู่ในรถแล้วประสบอุบัติเหตุโดยที่พวกเขาผิดเอง มันไม่มีทางเป็นศูนย์

ดังนั้นเส้นแบ่งจริง ๆ ของระบบอัตโนมัติ ก็คือทำอย่างไรให้มันดีกว่าคน

และเมื่อคุณปลอดถัยในรถโดยไม่ต้องคุมมัน พลังการเปลี่ยนแปลงอุตสาหกรรมจะยิ่งใหญ่มาก เพราะคนสามารถซื้อรถคันหนึ่งพาเขาไปส่งที่ทำงาน ปล่อยให้รถยนต์ขับออกไปเพื่อให้มันทำตัวเหมือน Uber บริการผู้อื่นเพื่อหาเงิน บางทีอาจจะหาได้มากกว่าค่าผ่อนรถ ดังนั้นมันเหมือนคุณได้รถมาฟรี

นี่คือสิ่งที่จะเกิดขึ้นแน่นอน 100% เพียงแค่เมื่อใดเท่านั้น

3. Solar Roof

Tesla ได้ผลิตกระเบื้องมุงหลังคาที่มาพร้อม Solar Cell ในตัว ซึ่งมีชั้นกันแสงสะท้อน ดังนั้นเมื่อคุณมองมาจากพื้นถนน หรือใกล้ระดับพื้นถนน กระเบื้องทุกชิ้นจะดูเหมือนกัน ไม่ว่ามันจะมีโซล่าเซลล์ข้างใต้หรือไม่ คุณจะได้สีของหลังคาที่เท่ากันจากระดับพื้นดิน โดยราคาของกระเบื้องหักราคาไฟฟ้าที่ผลิตได้ จะทำให้กระเบื้องโซล่าเซลล์ถูกกว่ากระเบื้องทั่วไป

คิดว่าท้ายที่สุด บ้านเกือบทุกหลังจะมีกระเบื้องโซล่าเซลล์ โดยช่วงเวลาที่อาจเป็นไปได้คือ 40-50 ปีต่อจากนี้ โดยทั่วไป กระเบื้องจะถูกเปลี่ยน ทุก 20-25 ปี คุณไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนกระเบื้องหมดทันที แต่ถ้าคุณมองไปข้างหน้าให้เร็วหน่อย เช่น 15 ปีจากนี้ มันจะดูผิดปกติหากหลังคาบ้านไม่มีโซล่าเซลล์

4. การร่วมงานกับทรัมป์

Elon เคยอยู่ในคณะที่ปรึกษาของทรัมป์สองแห่ง ซึ่งเป็นลักษณะของการเดินไปรอบ ๆ ห้อง และสอบถามความคิดเห็นในเรื่องต่าง ๆ และมีการจัดการประชุมทุกหนึ่งหรือสองเดือน เขาได้ใช้การประชุมเหล่านี้ เพื่อถกเถียงในเชิงสนับสนุนเรื่องคนเข้าเมืองและภาวะโลกร้อน และถ้าหากเขาไม่ได้ช่วยถกเถียง ก็เป็นเพราะมันไม่ได้บรรจุเป็นวาระล่วงหน้ามาก่อน

การเปลี่ยนแปลงอาจไม่เกิดขึ้น แต่อย่างน้อยก็ได้ถูกพูดออกไป

5. SpaceX

ในอีก 8-10 ปี SpaceX จะสร้างจรวดขนาดใหญ่มาก เพื่อขนส่งผู้โดยสารข้ามดวงดาวเป็นจำนวนทีละมาก ๆ ได้

พิธีกรได้ถามว่า “ผู้คนมีมุมมองเกี่ยวกับเรื่องนี้ ที่มีสิ่งสิ้นหวังหลายอย่างเกิดขึ้นบนโลก ตั้งแต่ภาวะโลกร้อนถึงความยากจน คุณก็รู้ และมันเหมือนสิ่งรบกวน คุณไม่ควรจะคิดถึงสิ่งเหล่านี้ก่อนหรือ คุณควรจะแก้ปัญหาที่เกิดตอนนี้ ตรงนี้ และที่จริง คุณก็ได้ทำมันมานานแล้ว ด้วยงานเกี่ยวกับพลังงานยั่งยืนของคุณ แต่ทำไมไม่ทำแค่สิ่งเหล่านั้นหล่ะ”

ซึ่ง Elon ตอบว่า “ไม่ว่าอย่างไรก็ตามพลังงานยั่งยืนจะเกิดขึ้น แม้จะไม่มีเทสล่า เทสล่าไม่เคยมีอยู่ มันก็จะเกิดขึ้นอย่างเลี่ยงไม่ได้ มันจะเกิดขึ้นแน่นอน ถ้าคุณไม่มีพลังงานยั่งยืน แปลว่าพลังงานที่มีนั้นไม่ยั่งยืน และในท้ายสุดมันจะหมดลง และหลักเศรษฐศาสตร์จะขับเคลื่อนอารยธรรมให้ไปสู่การใช้พลังงานที่ยั่งยืน มันเลี่ยงไม่ได้ คุณค่าพื้นฐานของบริษัทอย่างเทสล่าคือ มันช่วยเร่งการมาถึงของพลังงานยั่งยืนให้มาถึงเร็วกว่าปกติ

ส่วนการมีอารยธรรมระหว่างดวงดาว หรือการเดินทางทางอวกาศ ไม่ใช่สิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ ซึ่งกลับยิ่งน่าซาบซึ้งที่มันไม่ใช่สิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้” (พูดให้ง่ายขึ้นคือ มันเจ๋ง ที่เราเลือกจะทำมัน)

6. เทคโนโลยีต้องมีคนลงแรงพัฒนา

Elon พูดถึงพัฒนาการของเทคโนโลยีว่า “ถ้าคุณดูความก้าวหน้าของการสำรวจอวกาศ ปี 1969 คุณส่งคนไปดวงจันทร์ได้ หลังจากนั้นเรามีกระสวยอวกาศ กระสวยอวกาศพาเราไปแค่วงโคจรชั้นต่ำ ๆ หลังจากนั้นมันก็ถูกปลดระวาง และสหรัฐฯ ก็ไม่สามารถส่งใครขึ้นวงโคจรได้อีก ดังนั้นนั่นคือแนวโน้ม แนวโน้มที่จะแย่ลงจนไม่เหลืออะไรเลย คนมักคิดผิดเมื่อเขาคิดว่า เทคโนโลยีจะดีขึ้นเองโดยอัตโนมัติ มันไม่เคยดีขึ้นเองโดยอัตโนมัติ

การพัฒนาเกิดเมื่อคนทำงานหนักเพื่อให้มันดีขึ้น

อันที่จริงผมคิดว่าเทคโนโลยีจะถดถอยลง เมื่อคุณนึกถึงอารยธรรมโบราณ เช่น อียิปต์ ครั้งนึง พวกเขาเคยสร้างพีรามิดได้ ละเขาก็ลืมว่าสร้างมันได้ยังไง โรมันเคยสร้างระบบส่งน้ำที่ยอดเยี่ยมแล้วเขาก็ลืมวิธีสร้างมัน”

7. สรุปความเป็น Elon Musk

พิธีกรกล่าวสรุปว่า “เหมือนคุณมีแรงจูงใจสองมุมในทุก ๆ เรื่อง และผมคิดว่ามันน่าสนใจมาก

หนึ่งคือการทำเพื่อความเจริญในระยะยาวของมนุษย์ อีกอย่างคือการทำอะไรก็ตามที่น่าตื่นเต้น

คุณพยายามเป็นแรงบันดาลใจให้ผู้อื่น กับเทสล่า คุณพยายามไปให้ถึงพลังงานยั่งยืน ดังนั้นคุณจึงสร้างรถยนต์ที่ยอดเยี่ยม พลังงานแสงอาทิตย์ เราต้องใช้มัน ดังนั้นคุณจึงสร้างหลังคาที่สวยงามนี้ คุณต้องการช่วยมนุษยชาติจาก ปัญประดิษฐ์ที่ไม่ดี คุณจึงจะสร้างระบบที่เชื่อมต่อสมองเข้ากับจักรกล ทำให้เรามีความจำไม่จำกัด การใช้โทรจิต และอื่น ๆ เรื่องดาวอังคาร เหมือนกับคุณพยายามบอกว่า ใช่ เราต้องช่วยมนุษยชาติ แต่เราก็ต้องมีแผนสำรองด้วย เราต้องสร้างแรงบันดาลใจให้มนุษย์ และนี่คือวิธีการ”

———-
ติดตามผลงานแปล TED Talk อื่น ๆ อีก 40 ชิ้นของผมได้ >>ที่นี่<<